میراث آریا: این درست است که سمنان در منطقه‌ای کویری واقع شده و مساحت زیادی از آن را دشت‌ها تشکیل می‌دهد؛ اما این، تنها بخشی از اقلیم متفاوت و متنوع این استان است و سمنان به مانند ایران، سرزمینی با جغرافیایی چند بخشی است. در این مطلب می‌خواهیم ذهنیت شما را در مورد استان سمنان تغییر دهیم و شما را با جاذبه‌ای شگفت انگیز در این دیار آشنا کنیم که بیشتر به شمال ایران و مناطق سرسبز اروپایی شباهت دارد تا به کویری خشک و سوزان. دست‌های تان را به ما دهید تا شما را به جنگل ابر شاهرود، این میراث طبیعی و موهبت خدادادی ببریم و از فراز ابرها زیبایی‌های ایران را به تماشا بنشینیم.

زیبایی‌های بی حد و حصر جنگل ابر، فرصتی برای فکر کردن و گرفتن تصمیم به شما نمی‌دهد. با دیدن تصاویر این مکان خارق العاده بدون شک راهی جاده خواهید شد.این جاذبه با وجود داشتن جنگل‌های ۴۰ میلیون ساله هیرکانی، یکی از میراث‌های طبیعی مهم ایران است.

با حضور در اینجا یکی از رویاهای هر انسانی، یعنی قرار گرفتن بر بالای ابرها به حقیقت می‌پیوندند.گونه‌های گیاهی و جانوری بسیار متنوع و نادری در این جنگل دیده می‌شوند.اگر از علاقه‌مندان به گیاه شناسی هستید، جنگل ابر یکی از بهترین مکان‌ها برای شماست.

آشنایی با جنگل ابر

جنگل ابر شاهرود یکی از معروف‌ترین و زیباترین جاذبه‌های طبیعی ایران به شمار می‌رود و برای اقیانوسی از ابر که در زمان‌های مختلف سال، آن را در بر می‌گیرد، شهرت زیادی پیدا کرده است. جنگل ابر شاهرود قسمتی از قدیمی‌ترین جنگل‌های هیرکانی است و گونه‌های نادر و منحصر به فرد گیاهی و جانوری را در خود جای داده است و با مناظر خارق العاده خود، هر ساله گردشگران و طبیعت گردان زیادی را به سوی خود می‌کشاند. جنگلی به وسعت ۳۵ هزار هکتار که ادامه جنگل‌های سرسبز شمال کشور به شمار می‌رود و برای اقیانوس ابری که فضای آن را در بر می‌گیرد بسیار معروف شده است. اینجا جایی است که زمین و آسمان به هم می‌رسند؛ ابرها درختان را در آغوش می‌کشند و گاه به نظر می‌رسد زمین بر بال‌های آسمان سوار شده است.

به دلیل اهمیت بالای طبیعی جنگل ابر، این اثر به عنوان صد و چهاردهمین اثر طبیعی در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. در جلسه شورای عالی محیط زیست در ۲۹ بهمن ۱۳۹۳، جنگل ابر به عنوان منطقه حفاظت شده انتخاب شد و در فهرست مناطق چهارگانه سازمان حفاظت از محیط زیست قرار گرفت.

دیدنی‌ها و تفریحات

جنگل ابر، خود به تنهایی آن قدر جذابیت دارد که بخواهید راهی جاده شوید و رنج سفر را به جان بخرید؛ اما در کنار زیبایی‌های این جنگل، دیدنی‌ها و تفریح‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توانند لذت سفر شما را دو چندان کنند.

۱- جاذبه‌های مسیر رسیدن به جنگل ابر

در راه رسیدن به جنگل ابر، اگر از راه تهران به این سمت سفر می‌کنید، باید از شهر شاهرود یا بسطام گذر کرده و به مقصد برسید. شاهرود خود دیدنی‌های بسیار دارد و به سبب تنوع پوشش گیاهی و آثار تاریخی متعدد به قاره کوچک مشهور شده است.

از دیگر جاذبه‌های راه رسیدن به جنگل ابر، می‌توان به آرامگاه خرقانی، شاعر و عارف ایرانی در روستای قلعه نو خرقان و مجموعه بایزید بسطامی دانشمند برجسته در شهر بسطام اشاره کرد. اگر زمان کافی دارید می‌توانید از این آثار تاریخی نیز دیدن کنید.

۲- کوه نوردی، جنگل نوردی و دوچرخه سواری

برای رسیدن به جنگل ابر و قسمت‌های مختلف آن، نیاز دارید تا حتما پیاده روی چند ساعته‌ای داشته باشید. زمانی که اینجا هستید باید تنبلی را کناری گذاشته و با کوله بارتان به دل طبیعت بزنید. کوه نوردی و جنگل نوردی‌های جذاب در مناطقی شگفت انگیز با چشم اندازهایی بی نظیر در انتظارتان است. تپه‌ها و قله‌هایی با جاده‌های خاکی و گلی، درختانی با تنوعی بی مانند، آبشارها و چشمه‌هایی پرآب و با طراوت شما را به گلگشتی به یادماندنی در جنگل دعوت می‌کنند. آماده باشید و یکی از بهترین سفرهای طبیعت گردی تان را رقم بزنید.

هنگامی که در جنگل هستید به احتمال زیاد به گروه‌های مختلفی بر می‌خورید که با دوچرخه خود به جاده زده اند و بخش‌های گوناگون جنگل ابر را زیر پا می‌گذارند. دوچرخه سواری یکی از محبوب‌ترین تفریح‌ها در جنگل ابر است. اگر شما هم علاقه و توانایی دارید و دوچرخه سواری را به صورت حرفه‌ای دنبال می‌کنید، می‌توانید از فرصت حضور در اینجا استفاده کرده و از تماشای مناظر زیبا در هوایی عالی لذت ببرید.

لوازم مورد نیاز دوچرخه سواری:

اگر با دوچرخه به اینجا می‌روید وسایلی مانند دوچرخه کوهستان مناسب، کلاه ایمنی، دستکش دوچرخه سواری، عینک آفتابی، بارانی، کیسه خواب، وسایل شب مانی، کوله پشتی و سایر ملزومات شخصی از جمله مواردی هستند که به آن‌ها نیاز دارید.

۳- آبشارها و چشمه‌های جنگل ابر

آبشارهای شرشر و آلوچال دو تا از مشهورترین آبشارهای جنگل ابر هستند و بسیاری در سفر به این جا سعی می‌کنند تا بازدیدی از این آبشارها داشته باشند. در کنار این ها، ده‌ها آبشار روان دیگر نیز در دل جنگل‌های ابر وجود دارند که اگر خوش شانس باشید می‌توانید در کوه پیمایی‌های خود به آن‌ها برخورد کنید. البته بازدید از آبشار شرشر به دلیل صعب العبور بودن مسیر، بسیار سخت و در بیشتر مواقع غیر ممکن است و تنها طبیعت گردان و کوه نوردان حرفه‌ای می‌توانند خود را به آن برسانند.

آبشار آلوچال و دالان بهشت:

آبشار آلوچال خود از ۲ آبشار بزرگ تشکیل شده است که از فاصله چند صد متری بر روی هم می‌ریزند و در نهایت آبشار اصلی را شکل می‌دهند. ارتفاع این آبشار که در دامنه‌های شمالی البرز شرقی قرار دارد، حدود ۲۵ متر است. برای رسیدن به این جاذبه زیبا باید ۵۰ کیلومتر مسیر آسفالت، ۹ کیلومتر مسیر شوسه و ۵ کیلومتر پیاده روی انجام داد. دالان بهشت نیز منطقه‌ای تماشایی و پوشیده از درختان درهم رفته است که قسمتی از مسیر رسیدن به آبشار آلوچال را شامل می‌شود.

مسیر دسترسی به آبشار آلوچال:

از شاهرود به سمت آزاد شهر و سپس روستای ابر حرکت کنید. در حاشیه شمال غرب روستا، جاده‌ای خاکی می‌بینید که در انتها به روستای شیرین آباد ختم می‌شود. در این جاده حرکت کنید تا به کوه رستم برسید. در کنار این کوه مسیری پایکوبی شده وجود دارد. در این راه به حرکت خود ادامه داده تا به دالان بهشت برسید. از اینجا مسیر را ادامه داده تا به یک فرعی دیگر برسید. آبشار آلوچال اَبر در فاصله یک ساعته از ابتدای این جاده فرعی است.

چشمه‌های جنگل ابر

در کنار این آبشارها، جنگل ابر پر از چشمه سارهای جوشان است که برای تامین آب می‌توانند کمک بزرگی برای گردشگران و جنگل نوردان باشند. از جمله معروف‌ترین این چشمه‌ها می‌توان به چشمه ترش و چشمه قطری اشاره کرد. چشمه ترش یکی از بهترین و محبوب‌ترین مکان‌های کمپ و اقامت نیز به شمار می‌رود.

۴- عکاسی و پرنده نگری

یکی از بهترین مکان‌هایی که می‌توان در آن عکاسی را چه به صورت حرفه‌ای یا آماتور انجام داد، جنگل ابر است. دوربین‌ها و گوشی‌های تان را بردارید، منتظر ورود ابرها شوید و با کلیکی درست و به موقع، زیبایی را در قاب عکس تان جای دهید. البته خوب است پیش از سفر با اصول عکاسی بیشتر آشنا شوید تا تصاویری جذاب‌تر و زیباتر از مناظر داشته باشید.

پرنده نگری نیز یکی از جذابیت‌های سفر و گردش در این بهشت کوچک است. این منطقه به دلیل اکوسیستم خاص خود، میزبان پرنده‌های کوچک و بزرگی است که در آن آشیانه دارند. با کمی دقت و دانش در مورد پرنده نگری می‌توانید از این ویژگی جنگل نیز لذت ببرید. برای تماشای پرنده‌های مختلف حتما دوربین شکاری خود را به همراه داشته باشید.

۵- تحقیق در مورد گیاهان دارویی

جالب است که بدانید جنگل ابر، پر از گیاهان دارویی شناخته شده و همچین نادر است و یکی از بهترین مکان‌ها برای تحقیق در مورد این علم جذاب و پرطرفدار محسوب می‌شود. بخشی از گردشگران این منطقه را در اصل، گیاه شناسانی تشکیل می‌دهند که برای پژوهش در مورد گونه‌های نادر گیاهی موجود در جنگل‌های هیرکانی، از داخل و خارج به جنگل ابر می‌آیند.

۶- دیدنی‌های اطراف

در کنار زیبایی‌های جنگل ابر، جاذبه‌هایی نیز در نزدیکی این جا وجود دارد که می‌تواند تجربه سفر را برای تان جذاب‌تر کند.

۱- روستای ابر

روستای ابر در فاصله ۱۲ کیلومتری جنگل ابر قرار گرفته است و بیشتر به خاطر امکانات اقامتی که در اختیار مسافران و گردشگران می‌گذارد معروف شده است. این روستا بر خلاف خود جنگل ابر در میان دشتی وسیع و کویر مانند قرار دارد.

۲- روستای شیرین آباد

روستای شیرین آباد استان گلستان، برخلاف روستای ابر در میان جنگل، درختان و ابرها محاصره شده است. زیبایی‌های طبیعی این روستا به اندازه‌ای است که بخواهید مسافت ۷ کیلومتری فاصله آن از دل جنگل ابر را به صورت پیاده طی کنید. روستایی که می‌توانید در آن، در میان ابرها نفس کشیده و زندگی کنید. البته اقامت در این جا به دلیل کمبود خانه‌های محلی سخت‌تر از روستای ابر است.

اقامت و امکانات

خود جنگل ابر به دلیل بکر بودن منطقه امکاناتی ندارد و اگر نیاز به تهیه وسایل دارید باید پیش از سفر یا از شهر شاهرود و روستای ابر مایحتاج خود را تهیه کنید. از طرفی دیگر برای اقامت نیز، بهتر است در یکی از هتل‌های نزدیک به جنگل ابر یا اقامتگاه‌های بوم گردی و خانه‌های محلی روستای ابر، مکانی برای شب مانی اجاره کنید.

البته امکان کمپ زدن در جنگل ابر وجود دارد؛ اما به تجهیزات خیلی خوب و تجربه‌های قبلی نیاز دارد تا در مواجهه با ناشناخته‌های این فضای طبیعی دچار مشکل نشوید. اینجا هوا شب‌ها و صبح‌های خیلی زود بسیار سرد است و برای کمپینگ حتما به لباس گرم، چادر خوب، کیسه خواب و تجهیزات مناسب نیاز دارید.

فصل سفر

بهترین زمان برای بازدید از جنگل ابر، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت تا اواخر مهرماه است. میزان بارندگی در این منطقه به طور معمول ۴۰۰ میلی متر است و دمای هوای آن به طور میانگین به ۲۰ درجه سانتی گراد می‌رسد.

بهار و تابستان: در کل ۶ ماه اول سال بهترین زمان برای سفر به این منطقه است و امکان حضور ابرها در این موقع سال خیلی بیشتر است.

پاییز و زمستان: پاییز جنگل ابر زیباست؛ اما برای افراد معمولی و آماتوری که تجربه طبیعت گردی‌های چند روزه را ندارند، بازدید از اینجا کار بسیار سختی است و توصیه نمی‌شود. زمستان جنگل ابر نیز در کل برای تمام گروه‌ها توصیه نمی‌شود، زیرا به دلیل بارش باران‌های مداوم، جاده لغزنده و هوا بسیار سرد است.

چه زمانی را باید انتخاب کرد تا حتما بتوان از حضور ابرها در این جنگل بهره برد؟

پاسخ این سوال بسته به آب و هوای شهر شاهرود در استان سمنان و روستای شیرین آباد و شهر علی آباد کتول در استان گلستان است. اگر هواشناسی هوای شیرین آباد و علی آباد کتول را بارانی و ابری اعلام کند و از طرف دیگر آسمان شاهرود صاف و آفتابی باشد، می‌توان در جنگل ابر، اقیانوس ابرها را به تماشا نشست. پس در این مورد به اخبار هواشناسی توجه داشته باشید.

لوازم ضروری

داروهای عمومی
دفترچه بیمه
کیسه خواب
کفش کوهنوردی
کارت شناسایی
پول نقد
وعده‌های غذایی
لباس گرم
لباس اضافه
کرم ضد آفتاب
کلاه گرم
کلاه آفتابگیر
کوله پشتی
کمک‌های اولیه
کیسه زباله
حشره کش
لوازم پیشنهادی

آب آشامیدنی
بادگیر
بارانی و لباس ضد آب
تلفن همراه
حوله
دستکش
دوربین
زیرانداز
قطب نما
عینک آفتابی
عصا
شارژر موبایل
سوخت
جعبه ابزار
میان وعده
نقشه یا GPS
پتو و لوازم خواب
چراغ قوه
چادر مسافرتی
کبریت یا فندک
دوربین شکاری

توصیه‌های سفر به جنگل ابر

اگر قصد دارید با ماشین شخصی یا به همراه گروهی کوچک، برای بار اول به این سفر بروید، حتما از قبل برنامه ریزی‌های لازم را انجام داده، محل اقامت خود را رزرو کرده و تمام وسایل مورد نیاز را تهیه کنید. در زمان حضور در خود جنگل از راهنماهای محلی و افرادی که به این منطقه آشنایی دارند کمک بگیرید تا دچار مشکل نشوید. بهتر است دفعه اول با استفاده از تورهای طبیعت گردی مطمئن از این مکان زیبا دیدن کنید.

در زمان حضور در جنگل ابر، به خصوص اگر بار اول است که به اینجا می‌آیید تنها از مسیرهای مشخص شده، استفاده کنید و در مسیرهای ناآشنا قدم برندارید. تا حد امکان خیلی داخل جنگل نروید و سعی کنید در همان قسمت‌های ابتدایی جنگل گردش کنید تا اگر گم شدید یا با باران ناگهانی مواجه شدید، به مشکل برنخورید.

در جنگل ابر حیوانات وحشی مانند گراز و خرس نیز زندگی می‌کنند، اگر قصد شب مانی دارید حتما آتش روشن کنید تا آن‌ها به شما نزدیک نشوند. در زمان ترک محل نیز آتش را حتما به طور کامل خاموش کنید و زباله‌های تان را با خود ببرید.

داشتن نقشه‌ای مناسب از راه، به همراه قطب نما و دستگاه جی پی اس می‌تواند کمک بزرگی برای جلوگیری از سردرگمی تان در زمان جنگل نوردی باشد.

اگر علاقه‌مند به عکاسی هستید طلوع آفتاب و صبح زود از بهترین زمان‌ها برای گرفتن تصاویر زیباست.

طوری برنامه ریزی کنید که حتما قبل از غروب آفتاب و تاریک شدن هوا، به مکانی مطمئن برای اقامت برسید. اگر قصد کمپ زدن دارید حتما قبل از این زمان، مکان چادر زدن خود را روشن کنید. خطر حیوانات وحشی در زمان تاریکی هوا بسیار بیشتر است.

رفتن به جنگل ابر و گشت و گذار در آن به سطح آمادگی جسمانی خوبی نیاز دارد. اگر پیش از این سفر، عمل جراحی سنگینی انجام داده اید یا به دلایل مختلف در وضعیت آمادگی جسمانی خوبی نیستید از انجام آن خودداری کنید. باید بدانید که در مسیر ممکن است نیاز داشته باشید تا از دستشویی صحرایی استفاده کنید، یا مسیر به دلیل ریزش باران لغزنده باشد یا مجبور شوید برای رسیدن به مکان مناسب پیاده روی‌های طولانی انجام دهید. پس قبل از سفر خود را هم از نظر روحی و هم از نظر جسمی به خوبی آماده کنید.

جنگل ابر به دلیل موقعیت جغرافیایی، قدمت و گنجینه‌های طبیعی که در خود جای داده است، ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که در این قسمت به آن‌ها می‌پردازیم.

موقعیت جغرافیایی

این جنگل در منطقه البرز شرقی و در نزدیکی روستای ابر -در شهرستان شاهرود- قرار دارد و قسمت‌های زیادی از آن مرز استان سمنان و گلستان را پوشش می‌دهد. جنگل ابر در مختصات جغرافیایی ۵۷ و ۵۴ تا ۱۲ و ۵۵ شرقی و ۴۲و ۳۶ تا ۵۰ و ۳۶ عرض شمالی واقع شده و موزه‌ای زنده از گونه‌های جانوری و گیاهی است. این جنگل از شمال به جنگل‌های استان گلستان، از شرق به منطقه اولنگ، از جنوب به کوه قاسم، کوه ابر و قطری و از غرب به کوه یخام و تکیاتو محدود است.

ویژگی‌های طبیعی

ارتفاع زیاد جنگل ابر از سطح دریا، دمای پایین آن در فصل گرما، چشمه سارهای فراوان و پوشش گیاهی متنوع از جمله ویژگی‌های برجسته این منطقه طبیعی و زیباست.

پوشش گیاهی

۸۵ گونه مختلف گیاهی مانند راش، بلوط، ممرز، افرا، شیردار، توسکا، آزاد داغداغان، گونه‌های کلاه میر حسن، چوبک، اسپرس، دم روباهی، آویشن و شبدر در کنار گونه‌های نادر گیاهی مانند نارون، گیلاس وحشی، نمدار، بارانک و سرخدار این جنگل را به موزه‌ای طبیعی و منحصر به فرد تبدیل کرده است. اینجا برای گونه‌های مختلف گیاهان دارویی خود نیز بسیار معروف است و به عنوان یکی از بانک‌های گیاهان دارویی سرشار در کشور شناخته می‌شود.

قسمت‌های جنوبی‌تر این منطقه طبیعی که به روستای ابر نزدیک‌تر است پوشش گیاهی تُنُک است؛ اما هرچه به سمت شمال و داخل جنگل پیش می‌رویم پوشش گیاهی انبوه‌تر می‌شود تا جایی که در عمق جنگل ابر تپه‌های پرشیبی را می‌بینیم که سراسر پوشیده از درختان بلند است.

درمیان درختان مختلف جنگل ابر، اورس مشهورترین آنهاست؛ درختی از گونه سروها که به مانند ابرها با ریشه‌های بلند خود روی زمین می‌خزد و جلوه خاصی از طبیعت را به نمایش می‌گذارد.

گونه‌های جانوری

گونه‌های جانوری مختلف خرس قهوه‌ای، گرگ، پلنگ، خوک وحشی، شغال، روباه، خرگوش کل و بز، شوکا و مار و از پرندگان کبک، کبوتر جنگلی، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته و قرقاول گونه‌های جانوری این جنگل را تشکیل می‌دهند.

۱- قسمتی از جنگل‌های چندین میلیون ساله هیرکانی ست و گیاهان دارویی کم نظیری در آن یافت می‌شود. گفته می‌شود قدمت آن به دوران - سوم زمین شناسی و چهل میلیون سال پیش می‌رسد.

۲- جنگل ابر اقلیم اکوتن دارد و این یکی از ویژگی‌های مهم آن به شمار می‌آید. اقلیم اکوتن در شرایط آب و هوایی خاص ایجاد شده و از اشتراک دو اقلیم متفاوت حاصل می‌شود. مانند جنگل ابر که دو اقلیم نیمه بیابانی استان سمنان با اقلیم جنگلی استان گلستان به هم رسیده و پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری منحصر به فردی به وجود آورده اند. اینجا می‌توان درختان سوزنی برگ را در کنار درختان پهن برگ مشاهده کرد که بسیار نادر و جالب است.

۳- جغرافیای خاص منطقه، ویژگی مهم دیگر آن است. قرارگیری دو منطقه کم ارتفاع و بلند در کنار یکدیگر اهمیت این جنگل را چند برابر کرده و این امر یکی از مهمترین دلایل تشکیل اقیانوس ابر در اینجاست. در این منطقه دو ناحیه کم فشار و پرفشار (دشت گرگان و منطقه ابر) در نزدیکی هم قرار دارند و هر وقت زمین انرژی می‌گیرد، ابرها جابه‌جا می‌شوند. دلیل دیگر ایجاد اقیانوس ابر در منطقه این است که در این مکان ضخامت کوه‌های البرز کم می‌شود و ابرهایی که در پشت این دیواره گرفتار هستند، از لابه لای دره‌ها به سمت جنوب حرکت می‌کنند؛ به همین دلیل از بعدازظهر تا نیمه‌های شب هوا سرد شده و ابرها جنگل را در بر می‌گیرند.

مسیر دسترسی

جنگل ابر در مسیر جاده شاهرود به آزادشهر استان گلستان و بعد از روستای ابر در شمال شهر شاهرود قرار گرفته است. برای رسیدن به اینجا، هم می‌توانید با استفاده از اتوبوس و قطار اقدام کنید، هم با یکی از تورهای طبیعت گردی راهی منطقه شوید و هم با ماشین شخصی خود به جاده بزنید.

ماشین شخصی: اگر قصد دارید با اتومبیل شخصی تان راهی جاده شوید باید خود را به شهر شاهرود یا بسطام برسانید. از آنجا راه شاهرود به آزاد شهر را در پیش بگیرید تا پس از ۱۸ کیلومتر به روستای قلعه نو خرقان برسید. از این روستا که گذشتید در ابتدای جاده روستا و جنگل ابر قرار دارید. راه را تا روستا ادامه دهید و با کمک محلی‌ها به سمت جنگل ابر راه بیفتید. البته باید توجه داشته باشید که با ماشین خود نمی‌توانید خیلی در جنگل پیش بروید و تنها در مراتع اطراف که نرسیده به جنگل هستند می‌توانید گشتی بزنید.

اتوبوس یا قطار: با اتوبوس و یا قطار خود را به شاهرود برسانید. وقتی به این شهر رسیدید، با تاکسی به میدان امام آمده و با استفاده از تاکسی یا اتوبوس به روستای ابر برسید. این تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها از ساعت ۸ صبح تا ۶ غروب آماده سرویس رسانی هستند و همچنین می‌توانید این مسیر را با گرفتن آژانس نیز طی کنید.

انتهای پیام/